Gebruik van biomassa en aardwarmte is een vergissing. Er is een alternatief.
Terwijl diverse landen in navolging van Nederland bezig zijn een uitgebreid leidingnet aan te leggen voor het transport van aardgas, zijn er in Nederland bedrijven die ons netwerk willen afbreken en vervangen door dure warmtenetten met leidingen die voorzien zijn van dikke laag isolatie. Productie en aanleg kost veel energie en bezorgt dus veel CO2-uitstoot. Overal verrijzen biocentrales met hout als brandstof. Op zich is het een gezond streven om overtollig hout, verkregen door snoei en afval efficiënt te benutten. Omzetten in elektrische stroom ligt voor de hand, omdat gebruik gemaakt kan worden van het elektriciteits net. Bijstook bij kolencentrales behoort ook tot de mogelijkheden, ofschoon aanpassing van de oven tot extra kosten leidt. De discussie over biomassa betreft echter het feit dat er te weinig biomassa aanwezig is en dus de verleiding groot is gezonde bossen te slopen om verbrand te kunnen worden. Vaak zonder enig planmatig beheer, schrijft Myrah Vandermeulen jn MO-papers. Daarom schrijft Marthé van Hout dan ook “Stop onmiddellijk de houtstook”. Ook Bart Strengers en Hans Elzenga, beiden van PBL, maken zich zorgen over de kap van veel natuurbosen, waardoor de biodiversiteit verloren gaat. Zij pleiten daar waar een overmaat biomassa ontstaat die dan te gebruiken als grondstof en niet als brandstof. Het is fout het gebruik als brandstof te subsidiëren, waardoor het gebuik als grondstof te duur wordt. In de Routekaart van Dorette Corbey wordt dit aangeduid als cascadering. Toepassing hiervan is duurzamer dan verbranden.
De heren Junginger en Nabuurs zijn het daarmee niet eens. Zij schrijven in een opinieartikel in Trouw dat er in Europa wel 100 Mton snoei- en resthout beschikbaar is.100 Mton hout is equivalent aan 1200 PJ energie.
Nu zie ik in de mensen nog niet direct berg op en berg af gaan om sprokkelhout te verzamelen. Bovendien is het de vraag of het weghalen van al dat dode hout wel verstandig is. Een levend bos heeft dood hout nodig. Maar goed, laten we niet kinderachtig zijn en dat we er van uitgaan dat Europa inderdaad 100 Mton hout bij elkaar krijgt. Bij een rendement van 50% is er dan 600 PJ energie beschikbaar.
Junginger en Nabuurs pleiten in het opinieartikel voor bio-energie. Maar ze schrijven er niet bij dat In 2017 het energieverbruik in Europa 22 PWh ofwel 75000 PJ was en dus in het beste geval de biomassa minder dan 1 % bijdraagt aan de Europese energie. Zo veel aandacht voor zo weinig energie is een beetje overdreven. Laten we daarom maar liever schrijven over aardgas als vervanger van biomassa.. In 2017 was in Europa al meer dan 25% van alle energie verkregen door aardgas. Nu in 2020 is het nog meer want steeds meer landen ontdekken hoe comfortabele warmtebron het is en hoe eenvoudig het gas is te transporteren. Eenmaal een leidingnet aanleggen en je bent vele jaren verlost van veel zorgen. Onlangs zijn in de Maasvlakte twee aanlegsteigers gebouwd, speciaal om aardgas uit Noord-Afrika te lossen, want de behoefte aan gas groeit. Ook al zijn er in Nederland mensen die er anders over denken, er komt steeds meer gas in Europa, dat houdt niemand tegen.
Maar hoe moet het dan met Glascow COP26 ?
We kunnen gebruik maken van de bergen energie die in Ghana en andere savanne-gebieden ligggen ogeslagen. Energie die we kunnen afnemen en dat zich binnen 4 à 5 jaar van zelf weer heeft aangevuld. Het lijkt een sprookje, maar er is al zeven jaar ervaring. Dus rijp voor een grootschalige toepassing welke bestaat uit de aanleg van miljoenen hectaren bamboe. Bamboe herstelt de natuur, produceert zuurstof, reguleert de luchtvochtigheid en slaat per ha 450 GJ/jr energie op. Van bamboe maak je pellets en briketten. Deze vormen de meest duurzame brandstof.
Maar laten we kleinschalig beginnen en uitgaan van huishoudelijk gebruik van aardgas. Volgens EcoFys is dat gemiddeld 1600 m3 gas. Bij de verbranding komt er een kleine 3 ton CO2 vrij. Als ieder huishouden 15 bamboeplantjes adopteert, dan is voor hem/haar het CO2-probleem opgelost. Een volwassen bamboeplant heeft in de tropen 200 kg CO2/jr nodig om te groeien. Dat doet ie 50 jaar lang. Zo’n plantje kost eenmalig € 5. Vijftien plantjes kosten € 75. Dat is duizend maal goedkoper dan aardwarmte en heel wat goedkoper dan elektra. Taak van de overheid dit te gaan propageren in plaats van dure geïsoleerde warmteleidingen.
Ook grootschalig kunnen we het aardgas probleem aanpakken. Het spaart de overheid miljarden aan kosten en subsidie als we alle CO2-bronnen in tact houden en de uitgestoten CO2 door bamboe aan de lucht weten te onttrekken. Stichting Barbarugo plant in de boomloze savannes van Noord-Ghana diverse soorten bamboe als werkloosheidsproject. Het gebied is groter dan Nederland. De bamboe die daar geplant kan worden heeft alle CO2 nodig die de Nederlandse industrie uitstoot. Dat is 160 Mton/jaar. We houden dan veel miljarden euros over voor versnelde woningbouw en voor de toezeggingen die gedaan zijn aan mensen en bedrijven die gebukt gaan onder de gevolgen van aardbevingen en de coronavirus.
Wie de bossen wil ontzien en de biomassacentrales wil omschakelen van hout naar bamboe of aardgas moet weten dat dit CO2-neutraal kan gebeuren. De natuur wordt hierbij ontzien zonder negatieve gevolgen voor het klimaat.
Ruud Goedknegt
Voorzitter Stichting Barbarugo
ruud.barbarugo@gmail.com
PS. Zie ook mijn artikel in De Ingenieur van oktober 2020
#ontwikkelingshulp
Stichting Barbarugo 